نصب سریع آرچ لینوکس [منسوخ]

آرچ لینوکس یکی از توزیع‌های خاص و بسیار محبوب در بین کاربران دسکتاپ لینوکسه. آرچ لینوکس در برابر دبیان، مادر توزیع‌های خیلی محبوبی مثل منجرو هست. روزی نصب آرچ دغدغه بسیاری از کاربران تازه وارد جامعه گنو/لینوکس بود و همین موضوع علت تولد توزیع‌هایی مانند منجرو هست که یک آرچ از پیش کانفیگ شده به همراه نصاب گرافیکی ارائه میدن. اما چرا آرچ خودش نصاب گرافیکی نداره؟ چرا ایزوی از پیش آماده با محیط گرافیکی نداره؟ آرچ یک فلسفه‌‌ بخصوصی داره و شمایی که الان اینجا هستید می‌دونید چی ‌میگم، پس بریم سراغ نصب آرچ پرایم:

نکته: این آموزش دیگه معتبر نیست. دارم نسخه به روز آموزش نصب آرچ رو آماده می‌کنم و لینکش رو اینجا میذارم 🚀

پیشنهاد: بی دردسرترین و تمیزترین آرچ لینوکسی که با نصاب گرافیکی و آسان قابل نصب روی لپ‌تاپ باشه رو توزیع Endeavouros ممکن کرده. مدت زیادی هست که با نصب این توزیع جای دیگه‌ای نرفتم، یه جورایی گند زده به لینوکس. قبلنا ما هر هفته توزیع عوض می‌کردیم!

دریافت ایزو و آماده‌سازی یو اس بی بوتیبل آرچ‌لینوکس

آخرین ایزو آرچ لینوکس رو دانلود می‌کنیم و در ویندوز با UUI و در لینوکس با dd اقدام به آماده سازی فلش قابل بوت می‌نماییم. در لینوکس:

برای تشخیص پارتیشن USB Flash:

[simterm]$lsblk [/simterm]

و بعد

[simterm]$sudo dd if=/path/to/file of=/dev/sdX [/simterm]

پارتیشن‌بندی خارج از محیط نصب آرچ لینوکس

پیشنهاد میشه در موارد زیر پارتیشن‌بندی رو خارج از فضای متنی نصاب آرچ لینوکس انجام بدین:

• قرار نیست همه چیزو پاک کنین و قرار نیست کل دیسک برای آرچ باشه یا بک آپ ندارین و فایل‌ها در خطرن (جدی بگیرید)
•   قراره پارتیشنی رو کوچیک بزرگ کنین تا فضا فراهم بشه
• یه لینوکس دیگه دارین و می‌خواین ضمن حفظ پارتیشن home/ توزیع رو مجدد نصب یا تغییر بدین (باید با یه لینوکس دیگه مثل gparted live  فایل‌ها و پوشه‌های مخفی مربوط به کانفیگ میزکار و … رو از home حذف کنین و یا یوزر نیم لینوکس قبلی رو دیگه استفاده نکین بعد فایل‌ها رو بین پوشه‌های داخل هوم تغییر بدین یا …

می‌تونین قبل از بوت شدن با آرچ اینکارو در لینوکس با Gparted و ویندوز mini partition wizard یا ابزارهای مشابه انجام بدین. حداقل سه پارتیشن ۲۰ گیگ برای root و ۴۰ گیگ برای home و ۸ گیگ برای swap. میشه logical هم باشن و مشکلی نیست. خیلی روتین فایل سیستم رو ext4 بزنین.

اتصال به اینترنت از طریق وای‌فای یا کابل برای نصب آرچ لینوکس

اگه می‌تونین با کابل به مودم وصل بشین که کابل رو به سیستم متصل کنین بعد آرچ رو بوت کنین. معمولا خودش وصل میشه. یه پینگ بگیر ببیم وصله یا نه

[simterm] ping -c 3 greyzusht.com [/simterm]

اگه اینترنت متصل نبود

[simterm] ip link [/simterm]

اینترفیس رو که فهمیدین بزنین:

[simterm] dhcpcd en0s3[/simterm]

اما اگه سیستم لپ‌تاپه که به راحتی میشه با wifi کار رو پیش برد:

[simterm] wifi-menu [/simterm]

بعد پروفایلی که ساختیم رو وصل میشیم بهش:

[simterm]netctl strat wlp3s0-wifiid[/simterm]

پکمن، مخازن و دیتابیس پکیج‌ها

دیتابیس پکیج‌ها رو  به روز می‌کنیم:

[simterm] pacman -Syy [/simterm]

میشه مخزن multilib رو همینجا فعال کرد:

[simterm] nano /etc/pacman.conf [/simterm]

آخرا کامنت # جلوی muiltilib رو برمیداریم و ctrl + x رو گرفته y و سپس اینتر می‌زنیم تا تغییرات ذخیره بشن. باید یه آموزش نانو تهیه کنم. اینجوری باید بشه:

برای اینکه سرعت خوبی برای دانلود پکیج‌ها داشته باشیم رفلکتور پیشنهاد خوبیه:

[simterm]pacman -S reflector [/simterm]

مثلا

[simterm] reflector –verbose –latest 20 –sort rate –save /etc/pacman.d/mirrorlist
[/simterm]

دوباره باید دیتابیس‌ها رو آپدیت کرد.

پارتیشن‌بندی هنگام نصب آرچ

برای پارتیشن‌بندی اول ببینید چه خبره

[simterm]lsblk [/simterm]

سه تا پارتیشن می‌خوایم که گفتم اگه داستان دارید از قبل بسازید اگه میشه با حذف یه پارتیشن جا وا کنین و پارتیشن‌های جدید بسازید بسم‌الله، فرض می‌کنیم هاردتون sda باشه:

[simterm]cfdisk /dev/sda [/simterm]

حالا فرمتشون می‌کنیم. اگه پارتیشن home از توزیع قبل دارین می‌تونین فرمت نکنین و فایل‌ها باقی بمونن فقط از یوزرنیم قبلی استفاده نکنین.

فرض کنیم به ترتیب sda1 تا 3 رو برای ریشه، خانه و سواپ ساختین:

روت

[simterm]mkfs.ext4 /dev/sda1 [/simterm]

خانه

[simterm]mkfs.ext4 /dev/sda2 [/simterm]

سواپ

[simterm]mkswap /dev/sda3 [/simterm]

حالا پارتیشن‌ها رو سوار می‌کنیم. هر خط یه فرمان:

[simterm] mount /dev/sda1 /mnt

mkdir /mnt/home

mount /dev/sda2 /mnt/home

swapon /dev/sda3

[/simterm]

نصب پایه آرچ

حالا بیس سیستم رو دانلود و نصب می‌کنیم:

[simterm]pacstrap -i /mnt base base-devel [/simterm]

چیزی حدود دویست و خرده‌ای مگابایت پکیج ریز و درشته. اگه خطای PGP signature داد حین نصب:

[simterm]pacman-key –init
pacman-key –populate archlinux
pacman-key –refresh-keys [/simterm]

بعد که نصب شد این خیلی خیلی مهمه:

[simterm]genfstab -U -p /mnt >> /mnt/etc/fstab [/simterm]

chroot به آرچ تازه نصب شده

آرچ الان نصب شد بیسش اما غیرقابل استفاده‌اس. برای نصب باقی چیزا و انجام تنظیمات اولیه:

[simterm]arch-chroot /mnt /bin/bash [/simterm]

حالا دونه به دونه

پکیج‌ها و مخازن

برگردین از اول مخازن رو ویرایش و دیتابیس پکیج‌ها رو به روز و رفلکتور رو نصب کنید. (برو بالا)

مکان و زمان

اول اینجا en_US.UTF-8 UTF-8 رو آنکامنت می‌کنیم. # اولشو برمیداریم.

[simterm]nano /etc/locale.gen [/simterm]

بعد اجراش می‌کنیم:

[simterm] locale-gen [/simterm]

و داخل فایل کانفیگش تایپ می‌کنیم:

[simterm] nano /etc/locale.conf [/simterm]

اینو دقیقا:

[simterm] LANG=en_US.UTF-8 [/simterm]

منطقه زمانی هم اگه ایران باشین مثلا:

[simterm] ln -s /usr/share/zoneinfo/Asia/Tehran /etc/localtime [/simterm]

اینتر میزنین همینو

hostname

اسم سیستم توی شبکه، بعدا هم میشه اینا رو تنظیم کرد ولی خب. جا خاکستری هرچی خواستین:

[simterm] echo greyzusht > /etc/hostname [/simterm]

کاربر ریشه

سری بعد چطور لاگین بشیم اگه پسورد نباشه؟ کاربر root موجوده و پسوردی براش تعریف کنیم اوکی میشه:

[simterm] passwd [/simterm]

پکیج‌های ضروری

ملزومات سری بعد بسیار مهم:

[simterm] pacman -S bash-completion dialog netctl wpa_supplicant sudo [/simterm]

وگرنه نمی‌تونین با وای‌فای به نت وصل شین گرفتار می‌شین.

بوت‌لودر و گراب

کشتیم خودمونو آرچ نصب کنیم اگه راهی برای بوت نباشه به چه درد می‌خوره؟ هر خط یه فرمانه

[simterm] pacman -S grub os-prober ntfs-3g

grub-install /dev/sda

grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg [/simterm]

بعدا می‌توین تم‌های زیبایی برای بوت لودر نصب کنین. (یه نکته اینکه فرمان نصب گراب برای سیستم‌های EFI یه مقدار متفاوته و فکر می کنم باید آموزشی مجزا براش بنویسم)

کارمون اینجا تموم شد خارج می‌شیم و ریبوت می‌کنیم:

[simterm] exit

umount -R /mnt

umount -R /mnt/home

reboot[/simterm]

ساخت کاربر با دسترسی ریشه

ریبوت کردیم و با یوزر root و پسوردی که تعریف کردیم لاگین میشیم. ساخت یوزر در محیط چروت خطاهایی میده برای همین نگهش داشتیم اینجا. جا greyzusht نام کاربری خودتون رو تعریف کنین و اگه قبلا روی سیستم پارتیشن home داشتین یوزر با اسم قبلی نسازین دیگه:

[simterm] useradd -m -g users -G wheel -s /bin/bash greyzusht [/simterm]

پسورد تعریف کنین براش:

[simterm] passwd greyzusht [/simterm]

اینجا:

[simterm] nano /etc/sudoers [/simterm]

اینو آنکامنت کنین. وسطاس:

[simterm] %wheel ALL=(ALL) ALL [/simterm]

داخل نانو با ctrl + w میشه سرچ هم کرد.

خب از روت خارج میشیم و متمدنانه با یوزر خودمون لاگین می‌کنیم:

[simterm] exit [/simterm]

برای اینترنت با وای‌فای wifi menu و برای کابل dhcpcd مثل قبل.

نصب آرچ تا همینجا بود. این آرچه خوش بگذره باهاش! استراحتی بکنین و این مطلب هم طولانی نشه نصب گنوم شل در آرچ رو در نوشته‌ای دیگه ادامه بدین.